تار كەلگەن ئوتتۇرا ئامرىكا قىتئەسىگە بىر مۇنچە كىچىك دۆلەتلەر سىغدىلىشقان بولۇپ، مىكسىكىنىڭ جەنۇبى قىسمىدىن باشلاپ كولۇمبىيىنىڭ شىمالىغىچە بولغان ئارلىققا، گۋاتېمالا، بىلىز، سالۋادور، گوندۇراس، نىكاراگۇئا، كوستارىكا ۋە باناما قاتارلىق 7 دۆلەت جايلاشقان؛ بۇلارنىڭ ئىچىدە بىلىزدىن باشقا 6 دۆلەتنىڭ ھەممىسى ئىسپان تىلىدا سۆزلىشىدۇ.

   بۇ يەرنىڭ كىچىكلىكىگە قارىماڭ، بۇ جايدا دۇنياغا مەشھۇر مايا مەدىنىيىتى بارلىققا كەلگەن بولۇپ، مايا مەدىنىيىتى قەدىمقى ئامىرىكا قىتئەسىدىكى ئۈچ چوڭ مەدىنىيەتنىڭ بىرسى.

   گوندۇراس ئوتتۇرا شىمالى ئامىرىكا قىتئەسىگە تەۋە تاغلىق دۆلەت بولۇپ، تىنچ ئوكيان بىلەن كارىب دېڭىزى ئارلىقىغا جايلاشقان؛ گوندۇراس تارىختىكى شانلىق شۆھرەتكە ئىگە بولغان مايا مەدىنىيىتىنىڭ باشلىنىش نوقتىسىدۇر.

   مايا مەدىنىيىتى گوندۇراسنى ئۆز مەدىنىيىتىگە ئىگە قىلىش بىلەن بىرگە، يەنە ئۇلارغا ئادەمنىڭ قەتئى ئەقلىگە سىغمايدىغان، ئەشەددىي قالاق كەلگەن بىر خىل ئۆرپ-ئادەتنى ئېلىپ كەلگەن بولۇپ، ئۇ بولسىمۇ خوتۇن ئالماشتۇرۇشتۇر. گوندۇراستا ئەرلەر ئۆزىنىڭ ئايالىنى "قويۇۋىتىپ"، ئۇلارنى بازارغا ئېلىپ بېرىپ كىم ئاشتى قىلىپ ساتىدۇ، ياكى باشقىلارنىڭ ئايالىغا ئالماشتۇرىدۇ.

   گوندۇراستىكى بۇ خىل قالاق ئادەت ئەينى ۋاقىتتىكى مايا مەدىنىيىتىدىن باشلانغان بولۇپ، ئۇلار ئۇرۇش جەريانىدا ئەسىر ئالغان ئەرلەرنىڭ ھەممىنى ئۆلتۈرۈپ نەزىر قىلاتتى، ئەمما ئەسىر ئالغان ئاياللارنى ئېلىپ قېلىپ خوتۇن قىلاتتى ياكى ئالماشتۇرۇشقا ئىشلىتەتتى؛ بۇ خىل قالاق ئادەت بولسا شۇ زاماندىن ھازىرقى زاماندىكى گوندۇراسقىچە داۋاملىشىپ كەلگەن. گوندۇراس ھۆكۈمىتىمۇ بۇ خىل قالاق ھەم ناچار ئادەتنى بىكار قىلىشنى ياكى ئۆزگەرتىشنى ئويلاشقان بولسىمۇ، ئەمما بۇ خىل ئادەت ئۇلارنىڭ خەلقىنىڭ ئىدىيىسىگە چوڭقۇر سىڭىپ كەتكەن بولغاچقا، ھۆكۈمەت تەرەپمۇ ئامالسىز، بۇنداق ئالماشتۇرۇشنىڭ پەقەت بىكىتىلگەن بازاردا ئېلىپ بېرىشقا بولىدىغانلىقى ۋە ھەر ئۈچ ئايدا بىر قېتىم بازار ئېچىلىدىغانلىقى ھەققىدە بەلگىلىمە چىقارغان.

   گوندۇراستىكى بۇ خىل خوتۇنىنى ئالماشتۇرۇش ئادىتىنىڭ ئىنتايىن چوڭ زىيانلىق تەرەپلىرى بار بولۇپ، بۇ خىلدىكى خالىغانچە ھەمدە قايتا-قايتا خوتۇن ئالماشتۇرۇش قىلمىشى، گوندۇراستىكى تىبىركولىيۇز كىسەللىكى، بەزگەك كىسىلى ۋە ئەيدىز كىسىلى بىلەن يۇقۇملانغان بىمارلارنىڭ سانىنىڭ ئامىرىكا قىتئەسى بويىچە بىرىنچە ئورۇندا تۇرۇشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان.